door Yereth Jansen
Het duurde nog geen drie minuten voordat de telefoons de lucht in gingen. Onze bus reed net bij Pudong Airport weg en voor de ruiten kroop al een file van glimmende SUV’s en sedans voorbij; BYD, Zeekr, Nio, XPeng, Aito, Li Auto, Feifan, Hongqi. Een stoet van merken waar veel mensen wellicht nog nooit van hadden gehoord, en allemaal met een groen kenteken dat staat voor: volledig elektrisch of plug-in hybride, de nieuwe standaard in China’s autotoekomst.
“Ik wist niet dat bij jullie alles al elektrisch is in China,” fluisterde een Nederlandse investeerder naast me, pas één uur op Chinese bodem. Hij keek alsof hij per ongeluk een tijdsprong had gemaakt. Vijftien jaar geleden voelde ik me precies zo toen ik naar Shanghai verhuisde, alleen stonden er toen nog geen laadpalen en reden de taxi’s op benzine. Die combinatie van verbazing en nieuwsgierigheid is de motor achter China Insights, de nieuwsbrief die ik elke maandag verstuur.
Een kier vol misverstanden
In Nederland blader ik nog altijd door krantenkoppen vol handelsoorlogen, spionageverhalen en geopolitieke spierballentaal. Hier in Shanghai publiceren wij tegelijkertijd over quantum-suprematie, want China’s fotonische computer Jiuzhang 3 lost in vier minuten een rekenprobleem op waarvoor ’s werelds snelste klassieke supercomputer 2,6 miljard jaar nodig zou hebben. Over hersen-implantaten die een na een ongeluk verlamde patiënt opnieuw zijn arm laten bewegen. Over Su Hai No 1, een 250-meter lang zalmkweekschip dat straks tot 8000 ton vis per jaar produceert en bij storm simpelweg een andere koers kiest. En over een ecosysteem van super-apps, waarmee een bevolking van bijna anderhalf miljard inwoners met één vingerafdruk alles regelt, van lunchbezorging tot hypotheekaanvraag. Twee werelden die zelden naadloos op elkaar aansluiten. In die kier nestelen zich de hardnekkigste misverstanden.
China Insights probeert wekelijks dat gat kleiner te maken. Niet als megafonist van Beijing, wel als reality-check. Elke editie bevat tien verhalen over kapitaal, patenten of consumentengedrag die zelden de westerse kolommen halen. We beschrijven een niet-binaire AI-chip uit Beijing en leggen uit wat dat betekent voor Nvidia’s omzet. We signaleren een virus dat tumoren vermomd als varkensweefsel en zetten die doorbraak naast Europese trials die nog in fase I zitten. Niet om de score bij te houden, maar om de afstand te meten en te verkleinen.
Naar de machinekamer
Journalistieke nieuwsgierigheid is mooi, tastbaar bewijs is beter. Daarom organiseerden we dit voorjaar twee Innovation Tech Inspiration Trips. De tweede trip voerde dertien Nederlandse ondernemers en investeerders door Shanghai, Shenzhen en Guangzhou, in vijf dagen tijd. Geen vlaggetjestoerisme, wel een excursie naar de machinekamer van de Chinese innovatie-economie.
Bij SenseTime leidde een onderzoeker ons langs een muur vol camerafeeds. Kunstmatige intelligentie markeerde automatisch ieder gezicht en ieder nummerbord. De privacy-vraag wordt hier nauwelijks gesteld. In China kun je praktisch overal midden in de nacht zonder angst over straat. De camera’s en de kleine ergernis van een extra tassencontrole bij de metro-ingang wordt dan graag voor lief genomen.
In de Meituan showroom – China’s versie van Thuisbezorgd en het archetype van de Chinese superapp – pulseren op één van de gigantisch LED-schermen lichtpuntjes over een kaart van China. De dagelijks meer dan zestig miljoen bestellingen sleepten zich in real time door een netwerk van bezorgers, autonome robotkarretjes en drones. Buiten landde zo’n drone en zette onze latte zo zacht neer dat het melkschuim niet trilde. In Amsterdam discussiëren we over minimumtarieven voor fietskoeriers; hier gaat het erom hoe één superapp, die óók deelfietsen, powerbanks, bioscoopkaartjes, hotelboekingen en koeriersdiensten omvat, elke wrijving uit de keten weghaalt. Ander perspectief, ander tempo.
Op de Huawei’s campus in Dongguan liepen we door een lommerrijk mini-Europa vol klinkerwegen en barokke replica’s. De showroom, zo groot als een flinke beurshal, voerde ons langs de nieuwste Ascend 910C-chip, elektrische auto’s, driemaal vouwbare telefoons en cloudoplossingen. Tussen de verschillende ‘districten’, die bouwstijlen uit Europa nauwkeurig nabootsen, reisden we met een interne trein, normaal alleen bestemd voor medewerkers, tot we bij de halte ‘Parijs’ uitstapten.
Een brug in aanleg
Die momenten van mentale kortsluiting vormen het hart van China Insights. Ze laten zien dat hier geen kopieerfabriek meer staat, maar een laboratorium dat voortdurend nieuwe regels voor schaal en snelheid schrijft. En ze herinneren mij eraan waarom ik samen met mijn co-founder, Tomas Kucera, de nieuwsbrief begon: om lezers elke week tien aanwijzingen te geven dat de kaart van de wereldeconomie opnieuw wordt getekend. En hoe.
Die momenten van mentale kortsluiting vormen het hart van China Insights. Ze laten zien dat hier geen kopieerfabriek meer staat, maar een laboratorium dat voortdurend nieuwe regels voor schaal en snelheid schrijft. En ze herinneren mij eraan waarom ik samen met mijn co-founder, Tomas Kucera, de nieuwsbrief begon: om lezers elke week tien aanwijzingen te geven dat de kaart van de wereldeconomie opnieuw wordt getekend. En hoe.
De verandering is tastbaar. Volgens de Wereldbank draagt China inmiddels ruim achttien procent bij aan het mondiale bruto-binnenlands product. Op digitaal betaalgebied zet het de toon: Alipay en WeChat Pay verwerken samen meer transacties dan alle bankkaarten in de Verenigde Staten. Ook in de patent-statistieken schuift het land naar de voorhoede. Data van de World Intellectual Property Organization laten zien dat in 2024 ongeveer zestig procent van de wereldwijde batterij-octrooien en meer dan de helft van alle patenten rond computer-vision en andere AI-toepassingen door Chinese bedrijven zijn ingediend. Wat betreft kwantumtechnologie is het in een nek-aan-nek-race met de Verenigde Staten. Wie die signalen negeert, kijkt simpelweg de verkeerde kant op.
Waarom het ertoe doet
China Insights hanteert drie simpele regels. Geen politieke slogans. Cijfers altijd verifieerbaar. Context vóór opinie. Dat laatste is essentieel. Ja, wij wonen en werken in China en ademen deze dynamiek. Dat geeft nabijheid én blinde vlekken. Maar nieuwsgierigheid weegt zwaarder dan verontwaardiging. Wie uitsluitend moreel oordeelt, mist vaak de verschuivingen die het globale landschap werkelijk veranderen.
Een wekelijkse nieuwsbrief lost geen wereldpolitiek op. Het kan wel het ijkpunt verschuiven waar bestuurders, onderzoekers, ondernemers en investeerders hun kompas op richten.
Elk maandagbericht is een uitnodiging: kijk hier even, dit gebeurt er nu. Dat levert drie mogelijke reacties op. Sommige lezers klikken weg en blijven in hun vertrouwde narratief. Anderen slaan het op en wachten af. De interessantste groep stelt vragen, boekt een ticket of herschrijft zijn planning. Als één CFO besluit om zijn R&D-team een kwartaal in Shenzhen te parkeren of als een beleidsmaker begrijpt waarom de ASEAN-landen nu de yuan toevoegen aan hun valutanetwerk, dan heeft China Insights iets bewogen.
Ik schrijf omdat nieuwsgierigheid besmettelijk is. Wie de kloof wil dichten tussen twee werelden die elkaar vaak misverstaan, moet verhalen blijven vertellen. Soms gaat dat over een latte uit een drone, soms over een grafiek over niet-binaire chips, soms over een zucht van verbazing in een touringcar vol investeerders. Maar altijd is het hetzelfde brugdek dat ik probeer uit te timmeren. Elke maandag een plank erbij.
Wie wil ontdekken hoe zijn organisatie in dit speelveld kan meebewegen, kan me bereiken via LinkedIn. Op maandag sturen we tien nieuwe verhalen; op dinsdag kunnen we sparren over strategie; op woensdag sta ik desnoods met je in een fabriekshal in Guangzhou. De brug ligt er al. De oversteek is aan jou.[/members_only]
Over de auteur
Yereth Jansen is een ondernemer en strategisch adviseur gevestigd in Shanghai. Als medeoprichter van China Insights Weekly analyseert hij wekelijks de nieuwste trends in China’s tech- en zakenwereld. Daarnaast is hij CEO van Darling Advertising + Design in Shanghai en adviseert hij internationale bedrijven over branding, digitale transformatie en marktstrategie in China. Met ruim 15 jaar ervaring in cross-culturele zakelijke ontwikkeling en een sterke focus op AI en platformeconomieën, helpt hij bedrijven wereldwijd om te leren van China’s technologische innovaties. Als onze vaste redacteur houdt hij ChinaNu+ lezers hierover op de hoogte.
