Er is in de afgelopen decennia meer dan eens geprobeerd om een tijdschrift over China te publiceren. Geen van die pogingen is een lang leven beschoren geweest. We zijn er dan ook terecht trots op dat ons tijdschrift China NU al bijna 50 jaar bestaat. Dit is te danken aan de grote inzet van de hoofdredacteuren en redacties die China NU in de loop van de jaren heeft gekend. Dankzij hun creativiteit en doorzettingsvermogen kon in de loop van vele jaren een kwalitatief aantrekkelijk blad over China worden gepubliceerd. Een geweldige prestatie en dat temeer omdat het hoofdzakelijk vrijwilligers zijn geweest die dit iedere keer voor elkaar kregen.
In de aanloop naar het 50 jarig jubileum wordt in elk nummer aandacht besteed aan de geschiedenis van China NU. In dit nummer deel 6; de jaargangen 26 tot en met 30, de periode 2001-2006. De auteur is Jaap Post; lid sinds 2000, voorzitter van 2001 tot 2008, momenteel adviseur van het bestuur en lid van het Comité van Aanbeveling
Waterproblemen in China
In 2002 bestaat VNC 25 jaar. Het jubileum wordt gevierd met tal van sterk uiteenlopende activiteiten in Rotterdam, Amsterdam en op de Floriade in Hoofddorp. In Delft, bij de Technische Universiteit, wordt een symposium over waterbeheer in China gehouden. China NU bericht uitvoerig over de inleidingen van zes deskundigen, waaronder een Chinese hoogleraar, en de daarop volgende discussie. De extremen zijn enorm, grote watertekorten in het noorden en oosten van China maar ook grote overstromingen. Door de groei van de economie en de toenemende omvang van de bevolking neemt de vraag naar water voor landbouw, industrie en huishoudens sterk toe. Het grondwaterpeil in het noorden daalt daardoor steeds meer, wat verzilting tot gevolg heeft. Maar ook de veelvuldige overstromingen vormen een toenemend probleem doordat de dijken niet in staat blijken de groeiende bevolking en toenemende economische belangen te beschermen. Een van de oorzaken daarvan is dat de dijken te dicht bij de rivieren zijn aangelegd. Uitvoerig wordt ingegaan op mogelijke oplossingen van de vele problemen en de rol van de overheden daarbij. Vanzelfsprekend komt in dat verband ook de relatie met Nederland aan de orde.
Wie jarig is geeft een feestje
China NU verhaalt ook over een andere activiteit in het kader van het 25-jarig bestaan van VNC. Op de Floriade in Hoofddorp is er speciale China Week en VNC tekent voor de organisatie. Tijdens die week komen diverse culturele aspecten van China aan bod. Ook presenteert China zich als toeristische bestemming. Hierbij wordt nauw samengewerkt met de directeur van de Floriade, John Reinhard, de voormalig directeur van de Hortus Haren in Groningen. – In die laatste functie haalde hij, in nauwe samenwerking met VNC, de tentoonstelling “IJs in beeld, bevroren kunst uit China” naar de Hortus in Haren. Een tentoonstelling die daarna nog een aantal keren in Nederland te zien is geweest. Terug naar de Floriade. – Diverse gezelschappen komen over uit China en geven voorstellingen gedurende de China Week. Zo komt uit de provincie Henan het Luoyang Classical Music Orchestra dat drie voorstellingen per dag verzorgt. Er is ook een groep van een twintigtal dansers uit de provincie Sichuan die traditionele dansen laat zien. En uit Beijing tonen twee acrobaten van de Beijing Opera School fragmenten uit enkele traditionele Beijing opera’s. Daarnaast worden traditionele ambachten getoond, zijn er doorlopend allerlei demonstraties en een reeks van andere activiteiten. Veel Floriade-bezoekers hebben zo kennis kunnen maken met China en VNC.
De Chinese Ambassade en China NU
De redactie meldt in het voorjaarsnummer van 2002 te zijn uitgenodigd door de Chinese ambassade om van gedachten te wisselen over de inhoud van China NU. Het woord ‘vriendschap’ wordt in de contacten met China nog steeds gebruikt. De woordvoerder van de ambassade is dan ook van mening dat de redactie in haar onderwerpkeuze en toon van de artikelen inhoud geeft aan die vriendschappelijke band met de Volksrepubliek. De redactie brengt naar voren dat China NU het onafhankelijke verenigingsblad is van VNC. China NU is kritisch met oog voor detail en de veelzijdigheid van China en gaat geen controversiële onderwerpen uit de weg. China NU besteedt overigens wel veel minder aandacht aan de communistische partij en het politieke beleid dan in het verleden. Als kwartaalblad richt China NU zich minder op actuele nieuwsfeiten over politieke ontwikkelingen die door de ‘normale’ media al worden verslaan. China NU beoogt haar lezers een gevarieerde, deskundige en kritische blik op achtergronden en ontwikkelingen in China te bieden.
Metamorphose
De redactie vindt dat het beter kan en beter moet. Leesgewoonten veranderen en daar wil de redactie ook op inspelen. Hiertoe wordt in 2004 een bijeenkomst gehouden met experts op het gebied van journalistieke berichtgeving over China. Vele plannen worden tegen het licht gehouden en er worden besluiten genomen. Die krijgen vorm in het eerste nummer van 2005. De hoofdredacteur schrijft enthousiast over de nieuwe opzet in zijn ten geleide: “Pak hem eens goed beet, blader er doorheen, ruik, kijk, lees en geniet.” Zowel uiterlijk als inhoud zijn gemoderniseerd. Het formaat is een stuk kleiner geworden en de opmaak van de artikelen sterk verbeterd met een prominente plaats voor kleurrijk beeldmateriaal.
TGV of Transrapid?
Dit is de titel van een artikel in het voorjaarsnummer van 2001 van China NU. In dat jaar zijn er nog geen hogesnelheidstreinen in China. Wel is dan de Maglev-lijn met zijn magneetzweefbaan van Shanghai naar het nieuwe vliegveld Pudong in aanbouw. Een dure lijn waarvan het grootste deel betaald wordt door de Duitse overheid en het Duitse bedrijfsleven. Immers, er staan dan ook grote belangen op het spel. Behalve toegang tot de enorme Chinese markt is het voor Duitsland ook reclame voor hun technische hoogstandjes. Voor de aanleg van een hogesnelheidsnet, te beginnen met de verbinding tussen Peking en Shanghai, is veel buitenlandse belangstelling. Zo hebben de Duitsers met Siemens c.s. interesse evenals het Duitse ICE. Maar ook de Franse TGV en het Japanse Shinkansen hebben belangstelling. Hoe anders zal het gaan. China kiest uiteindelijk voor Chinese technologie. In 2008 wordt de eerste hogesnelheidslijn tussen Peking en Tianjin geopend en niet lang daarna die tussen Peking en Shanghai. Het hogesnelheids spoornetwerk beslaat nu, nog geen twintig jaar later, ruim 48.000 km. Een megaprestatie, maar zonder TGV of Transrapid.
Alleen op de wereld
In China NU staan altijd veel recensies en besprekingen van boeken en films. Zo ook in het herfstnummer van 2003. Zelfs twee artikelen gaan over het dan nog te verschijnen boek “De smaak van noedelsoep”. Het boek gaat over Chinese ama’s, alleenstaande minderjarige asielzoekers. Vooral in de jaren negentig van de vorige eeuw kwamen duizenden minderjarige Chinese jongeren naar Nederland, meestal vanwege de slechte sociaal-economische omstandigheden thuis. Mensensmokkelaars, zogenaamde slangenkoppen, regelden dat ze, na forse betaling en een reis vol ontberingen, voorzien van een vals paspoort in Nederland terecht kwamen. Het boek gaat over de leefwereld van deze jongeren. Onduidelijke regelgeving en voortdurend veranderende leefomstandigheden maken het leven voor hen extra moeilijk en onzeker. Het onderwijs is aanvankelijk gericht op de integratie in de Nederlandse maatschappij. Omstreeks 2000 verandert de insteek en beoogt het onderwijs beroepskennis voor een bestaan in China bij te brengen. De auteur verzucht aan het eind van zijn artikel: “Veeleer is het een taak van de politiek en van internationale instellingen te zorgen voor een zodanige situatie dat het voor mensen niet meer noodzakelijk is uit eigen land weg te vluchten om elders een menswaardig bestaan te zoeken”.
Groei moet
“Groei moet” schrijft China NU in 2005. Jaar in jaar uit laat de Chinese economie een adembenemende groei zien. Was de economie van China in 1995 even groot als die van Duitsland, in 2005 is die al het dubbele. Die groei is hoofdzakelijk te danken aan de 500 miljoen Chinezen in de steden en kustprovincies. Ook buitenlandse investeringen spelen een rol. Die investeringen waren in 2005 opgelopen tot meer dan 600 miljard dollar, een bedrag groter dan de hele economie van Nederland in dat jaar (ca. 570 miljard dollar).
Door liberaliseringsmaatregelen en buitenlandse investeringen steeg de werkgelegenheid in de private sector tot 2005 explosief maar toch nog onvoldoende om het groeiende arbeidsaanbod op te vangen met als gevolg een blijvende neerwaartse druk op de lonen. De economische groei moet doorgaan gelet op de demografische en de arbeidsmarktontwikkeling. Op het platteland leven 800 miljoen Chinezen en daarvan trekken er jaarlijks circa 6 miljoen naar de steden. Gezien de verborgen werkloosheid op het platteland zal dit proces nog jaren blijven doorgaan. Maar ook de autonome groei van de beroepsbevolking is nog groot, naar schatting jaarlijks zo’n tien à twaalf miljoen tot 2010. De economie van China zal jaarlijks met minimaal acht à negen procent moeten groeien om alleen al dit hoge arbeidsaanbod te kunnen absorberen. Groei moet, een immense opgave voor de Chinese overheid.
