Monique Knapen
Na een typisch Shanghainees diner bestelde ik via mijn app een taxi. Al kletsend reden we naar de Shanghai University of Sports waar ik met een groep tafeltennissers twee weken verbleef. Het dashboard van de taxi stond vol met poppetjes en met twee telefoons in de houder leek de chauffeur wel een piloot in zijn cockpit. Bijna alle taxichauffeurs zijn mannen maar deze had een opvallend hoge stem. Pas na een tijdje kwam ik erachter dat deze chauffeur een vrouw was.
De volgende dag moest ik vroeg op pad maar met een tyfoon in aantocht vroeg ik de chauffeur of ik via mijn travel app alvast een taxi kon reserveren. Ze stelde voor mij zelf op te halen, mét 20% korting want dat bedrag zou zij anders toch kwijt zijn aan de appbeheerder. Dat leek me een prima deal. We praatten verder over haar werk. Zij reed alleen ’s ochtends tussen 7-11 en ’s avonds tussen 17-23, nooit in het weekend want dan speelde zij online mahjong. Voorheen bestierde ze een restaurant maar tijdens de coronapandemie ging dat failliet en bleef ze met een flink verlies zitten. Sindsdien is haar auto haar ‘castle’ waarmee ze behendig door Shanghai manoeuvreert, in haar levensonderhoud voorziet en de schuld bij de bank aflost. Met Mahjongen verdient ze overigens meer dan met de ritten door de stad.
Toen ik uitstapte zag ik op de deur een sticker van een poppetje.
De volgende dag kwam ze me stipt op tijd ophalen. Ik gaf haar een pakje stroopwafels, standaard onderdeel van mijn cadeau-repertoire in China. Zij had ook een kado voor mij: een Labubu. Het is een poppetje, een klein monstertje, hetzelfde figuurtje als op de sticker. Ik had er nog nooit van gehoord, maar het bleek een enorme, wereldwijde rage te zijn. Iedereen die ik er later naar vroeg wist wel wat een Labubu is. Een Labubu staat voor ‘jezelf zijn’ versus ‘fake smiles’. Ze zijn ‘cute’ en heel belangrijk: je kan ze sparen. Genoeg redenen om er een te willen kopen voor mijn kleinkind van negen. Ze stuurde me een foto van haar Labubu; ze had er dus al een! Het blijkt een hit op Tiktok en dan weet de hele wereld het, behalve boomers zoals ik.
Op advies van de chauffeur ging ik naar een Popmart om een Labubu te kopen. Helaas waren ze allemaal uitverkocht. Wel waren er wezentjes met namen als Hirono Beer, Dimo, Gong en allerlei andere families fantasiepluche. Sommigen zitten in een dichte doos verpakt, zodat je niet ziet wat je koopt. Het zijn collector items, net zoiets als dat je vroeger voetbalplaatjes spaarde, maar die kreeg je bij de boodschappen.
Een vriendin van me die ik later die week in Beijing opzocht, had een hele verzameling van maar liefst 25 monstertjes. Ze spaart ze voor de sport en omdat ze haar een goed gevoel geven. En ze vindt ze betaalbaar (99 yuan, dat is ongeveer € 12,50 voor een pop). Samen kochten we in de Popmart ieder een verrassingsdoos, zij voor haar collectie, ik voor mijn kleinkind.
Van haar – en online – kwam ik meer te weten over Labubu en Popmart. Labubu is een geesteskind van de bekende kunstenaar Kasing Lung uit Hong Kong. Kasing groeide op in Nederland, was dol op strip- en prentenboeken die hem hielpen om Nederlands te leren én de bron vormden voor zijn creativiteit en liefde voor illustraties. Hij illustreerde diverse prentenboeken zonder echt door te breken, tot Kasing door speelgoedmerk How2Work werd gevraagd zijn illustraties tot leven te wekken in 3D verzamelfiguurtjes. De overstap van illustrator naar speelgoedontwerper bleek een goede stap te zijn in zijn carrière. Daarnaast bleef Kasing ook nog zijn eigen boeken illustreren en met The Monster Trilogie werd Labubu en zijn ‘gang’ geboren. Labubu werd pas echt beroemd toen het in de collectie van Popmart werd opgenomen.
Popmart is een Chinees bedrijf, gespecialiseerd in artsy speelgoed, beeldjes, poppetjes en trendy spullen. Popmart is inmiddels online en in winkels over de hele wereld, ook in de Amsterdamse Kalverstraat, te vinden. De groei van het bedrijf is niet te stuiten. Het richt zich op kinderen en op ‘kidults’, een samentrekking van kids en adults. Vooral jonge vrouwen zijn dol op de kleurige harige knuffeltjes.
Popmart werkt met de blinde doos als haar voornaamste marketing truc, waarbij het een verrassing is wat je gekocht hebt, misschien wel een speciale ‘hidden edition’. Om daarvoor in aanmerking te komen moet je dan al wel eerst een aantal doosjes gekocht hebben. Steeds komen er nieuwe en ook zeldzame figuren op de markt, zodat je geprikkeld wordt om meer te kopen en ze te verzamelen. Sommige Labubu’s worden online voor meer dan twintig keer de orginele prijs verkocht.
Popmart werkt samen met lokale, sterke merken, in Nederland zelfs met het Van Gogh Museum. Social media, influencers en filmsterren met Labubu’s aan hun stoere riem of tas spelen verder een grote rol bij het grote succes. Voor als je echt van deze speeltjes houdt is het Popland, het Popmart thema park in Beijing een aanrader.
Zelf zag ik trouwens niemand met Labubu rondlopen, maar ja wie weet liep ik gewoon de influencers mis, of waren ze er te zuinig op en staan de Labubu’s thuis op de kast.
Weer terug in Shanghai maakte ik weer een taxi ritje met mijn ‘eigen’ chauffeur. Ik kreeg van haar nog een Labubu toegestopt voor mijn kleinkind. Een vriend had nog een Labubu die hij kon missen en deze werd zonder dat ik het wist vanuit Ningbo opgestuurd. Ik mocht er niks voor betalen. Volgende keer neem ik voor haar een Nijntje mee.
