Vanuit Shanghai, waar zij al 17 jaar woont, vertelt Ans Hooft ons wat haar opvalt en bezighoudt als insider maar toch ook als outsider. Zij werkt als Life Coach, Stress Counsellor en schrijfster.
Een nieuw aangekomen expat in Shanghai vroeg aan mij: “Waar is toch die beroemde openlucht fake market gebleven?” Vrienden hadden hem verteld dat hij daar leuke spullen kon scoren, maar hij kon het nergens vinden. ‘Dit is toch Huaihai Lu?’ Nou, er is nogal wat veranderd in de stad.
Precies op de plek waar vroeger de fake market was, is een glimmende shopping mall verrezen met de cryptische naam IAPM. Alle luxe merken, die er vroeger fake te koop waren, zijn nu echt: Louis Vuitton, Prada, Gucci, Dior, Balenciaga, D&G, Coach, het houdt niet op. Een enorme Apple experience store en diamanten van De Beers stralen je tegemoet. Zelfs de stoep rondom het winkelcentrum is zorgvuldig gemanicuurd met heggen, bloemetjes en flikkerende lampjes. Als je de mall binnengaat, wordt de deur voor je opengehouden. Binnen wordt de vloer voortdurend schoongeveegd door toegewijde schoonmakers en er rijdt een onbemand karretje rond dat de lucht desinfecteert. Sinds de tijden van covid is alles superschoon. Je hoeft zelfs de liftknopjes niet aan te raken; je hand er vlak voor houden is genoeg. De toiletten zijn zo mooi dat ze in een 5-sterren hotel niet zouden misstaan. Het complex van zes verdiepingen heeft roltrappen die een verdieping overslaan om snel naar de restaurants of de bioscoop met 3D films te gaan. In de kelder is een gigantische en dure supermarkt. Daar is bijna niemand, want wie gaat er nog zelf naar de supermarkt in Shanghai? Het meeste wordt immers online besteld en bezorgd.
Nee, dan vroeger. De oude fake market was een dagje uit, een belevenis, een test van je onderhandelingstechniek en een aanslag op je portemonnee. Als je niet keihard kon doen alsof je niets wilde kopen, kwam je toch met te veel dingen thuis. Als je niet kon verbergen dat je dat tasje heel graag wilde hebben, betaalde je er toch te veel voor. Het was een mooi spel dat de slimme Chinese verkopers steeds wonnen, maar we kwamen altijd vrolijk thuis. Alsof we een unieke slag hadden geslagen.
China wil af van het imago dat er nep en kopieën verkocht worden, dus natuurlijk moest deze markt opgedoekt en verplaatst worden. Eerst naar een gebouw op de Nanjing Lu, later naar een locatie mijlenver uit het centrum, zelfs letterlijk onder de grond, in Pudong. Wat ervan rest heet nu ‘Fashion and Gift Market’ en nep verkopen is officieel strafbaar. De politie komt regelmatig controleren of alles wel zuivere koffie is.
De zaken gingen slecht omdat de locatie ver weg en ongezellig was. Vervolgens kregen de winkeltjes drie jaar lang geen klanten meer: China hield vanwege covid de grenzen dicht. De beste klanten waren van oudsher bemanningsleden van vliegtuigen, die met lange boodschappenlijstjes naar de markt kwamen. Na de vraag waar je vandaan komt, volgde steevast hoopvol: “Do you work for KLM?”
De winkels die ondanks alles overleefd hebben, kunnen met moeite de zaak draaiend houden. De verkopers vertellen je graag dat vroeger alles beter was, maar dat ze ook begrijpen dat het niet kan: zowel echte Prada als nep Prada vlak bij elkaar verkopen. Ze zeggen dat ze het nieuwe gezicht van Shanghai prachtig vinden en ze zijn trots op de vooruitgang. Toch missen we allemaal de chaos en het avontuur van vroeger. En terwijl ik denk dat ik een mooi gesprek heb, blijven zij doen waar ze goed in zijn. Zodoende kom ik thuis met drie Lululemon-achtige leggings. “Waarom heb je er drie gekocht?”, vraagt mijn man. Nou ja, daarom dus.
Ans Hooft is de auteur van het boek ‘Lockdown in Shanghai’
https://www.boekenbestellen.nl/boek/lockdown-in-shanghai/62959 )
